طوطی ها چه هستند؟ چرا خرید و فروش میشوند؟
طوطی ها یا psittacines در رده Psittaciformes طبقه بندی میشوند. حدودا 330 گونه طوطی در حیات وحش جهان یافت میشوند. غالبا مناطق محل زندگی این پرندگان، شامل نواحی استوایی و نیمه استوایی است اما آنها را میتوان تقریبا در همه جا، از نیوزیلند تا کامرون، برزیل و مکزیک مشاهده کرد. طوطی ها را که اغلب آنها با نام های «پاراکیت» (parakeets)، «ماکائو» (macaws)، «کاکاتو» (cockatoos)، «روزلا» (rosellas)، «آمازون» (amazons)، «کونور» (conures) یا «لوریکیت» (lorikeets) شناخته میشوند میتوان به سادگی از روی منقار کج و رو به پایین و رنگ پر و بال آنها که معمولا براق است تشخیص داد. به خاطر زیبایی و هوش بالای طوطی ها، آن ها را به عنوان حیوان خانگی، خرید و فروش میکنند.
آیا طوطی ها در معرض خطر انقراض هستند؟
مطابق با فهرست قرمز سال 2002 IUCN، 94 گونه از طوطی های جهان در معرض خطر انقراض قرار دارند که دلایل اصلی این امر، نابودی زیستگاه های طبیعی و تجارت و خرید و فروش این پرندگان است. بیش از 25 گونه طوطی، شامل «طوطی پورتوریکویی» (Puerto Rican parrot) (Amazona vittata)، «ماکائو سبز مایل به زرد» (glaucous macaw) (Anodorhynchus glaucus) از آمریکای لاتین و «طوطی شکم نارنجی» (orange-bellied parakeet) (Neophema chrysogaster) از استرالیا و «طوطی منقار پهن» (thick-billed parrot) (Rhynchopsitta pachyrhyncha) از ایالات متحده و مکزیک در فهرست گونه های در معرض خطر از دیدگاه U.S. Endangered Species Act هستند.
آیا تجارت طوطی ها دارای قاعده و اصول است؟
معمولا تمام گونه های طوطی در جهان به وسیله کنوانسیون بین المللی تجارت گونه های در معرض خطر حیوانات و گیاهان و یا CITES که یک معاهده بین المللی با بیش از 160 کشور عضو است حمایت میشوند. بیش از 4 گونه در فهرست ضمیمه شماره 1 سایتیز (CITES Appendix I) قرار دارند که تجارت آنها در تمام نقاط جهان به کلی ممنوع است. به استثنای سه گونه، تقریبا تمام گونه های طوطی ها در ضمیمه شماره 2 CITES (Appendix II of CITES) قرار دارند که تجارت آنها را نیازمند نظم و مجوز خاص میکند. CITES در زمینه تجارت «باجریگار» (Melopsittacus undulatus) و «کاکاتیل» (cockatiel) (Nymphicus hollandicus) که بومی استرالیاست قوانین خاصی در نظر نگرفته است. «پاراکیت حلقه قرمز» (rose-ringed parakeet) (Psittacula krameri) که بومی غرب آفریقاست در کشور غنا در فهرست ضمیمه شماره 3 (CITES Appendix III) که باز هم نیازمند مجوز و گواهی است قرار دارد.
بسیاری از طوطی های فهرست ضمیمه شماره 1 همچنین تحت حمایت U.S. Endangered Species Act بوده و واردات، صادرات و خرید و فروش داخلی آنها به هر شکلی ممنوع است. در سال 1992 دولت ایالات متحده، فعالیت حفاظتی پرندگان وحشی را به تصویب رساند که واردات تقریبا تمام طوطی های وحشی را منع میکرد و این قانون فقط کشورهایی را شامل نمیشد که برنامه های حفاظتی آنها مناسب بوده و طوطی ها را حتما در اسارت تکثیر کرده باشند. همچنین قوانین ایالات متحده، تمامی پرندگان اگزاتیک (exotic birds) را ملزم به گذراندن 30 روز قرنطینه میکند تا از سلامت آنها اطمینان حاصل شود و بدین شکل پرندگان و ماکیان داخل آمریکا از دو بیماری به شدت واگیردار مصون بمانند :
Psittacosis که آن را «تب طوطی» نیز مینامند و میتواند به انسان منتقل شده و توانایی کشتن انسان را نیز دارد.
بیماری «نیوکاسل» (Newcastle) که میتواند برای ماکیان و گونه های دیگر پرندگان کاملا کشنده باشد.
تجارت طوطی ها تا چه حد گسترده است؟
به رغم دشواری و هزینه بالا، بسیاری از گونه های طوطی تکثیر شده در اسارت شامل آمازون ها، ماکائوها و کاکاتوها نوعا در ایالات متحده بسیار محبوب شده اند. تجارت طوطی، گستردگی خاصی در هر دو مقیاس عمومی و محلی دارد. فقط در فاصله سال های 1998 تا 2000، در مجموع تعداد 1 میلیون عدد طوطی در سرتاسر جهان خرید و فروش شدند. با توجه به قوانین بازدارنده ای که در ایالات متحده وضع شد، تعداد طوطی های وارداتی در سال های اخیر کاهش یافته و تکثیر آنها در اسارت رونق بیشتری یافته است. پیش از شروع فعالیت های U.S. Endangered Species Act تعداد واردات این پرندگان به ایالات متحده بسیار زیاد بود. در 1990 تعداد 450 هزار پرنده زنده به خاک آمریکا وارد شدند که 150 هزار عدد از آنها طوطی بودند. امروزه سالیانه حدودا 17 هزار طوطی به این کشور وارد میشوند که تقریبا 3600 عدد از آنها از طبیعت اسیر شده اند. دیگر وارد کنندگان اصلی طوطی ها در جهان را کشورهای ژاپن، هلند و آلمان تشکیل میدهند.
خرید و فروش طوطی های اسیر شده از طبیعت هم اکنون فقط تحت شرایط حفاظتی طبیعی انجام میشود. اندونزی، فیلیپین و تعدادی از کشورهای آفریقایی شامل سنگال، کامرون، تانزانیا و جمهوری کنگو نیز اصلی ترین صادر کنندگان این حیوانات محسوب میشوند.
تجارت آمریکا چه تاثیری بر جمعیت طبیعی طوطی ها دارد؟
در گذشته، جمعیت عظیمی از طوطی های وارداتی به آمریکا، از طبیعت شکار شده بودند. بسته به گونه های مختلف آنها، نرخ تلفات در مراحل مختلف واردات بین 5 تا 62 % تخمین زده میشد و این بدان معناست که اطلاعات تجارتی نشان دهنده این امر بود که بیشتر پرندگان از طبیعت اسیر شده و وارد فروشگاه های کشور آمریکا میشدند. با توجه به اینکه گونه های بزرگ طوطی مانند ماکائوها و کاکاتوها معمولا تعداد زیادی جوجه تولید نمیکنند، تجارت نمونه های وحشی آنها، خسارت زیادی به جمعیت حیات وحش این گونه ها میزند. انجمن نظارت بر پرندگان وحشی در سال 1992 وضعیت تجارت و بهره کشی از گونه های در معرض انقراض را غیر قابل تحمل توصیف کرد. امروزه تعداد زیادی از پرندگانی که در ایالات متحده خرید و فروش میشوند در اسارت تکثیر شده اند. البته تجارت غیر قانونی طوطی های وحشی در این کشور هم همچنان ادامه دارد.
کدام کشورها طوطی ها را به ایالات متحده صادر میکنند؟
امروزه، طوطی های اسیر شده از طبیعت به ندرت وارد آمریکا میشوند گرچه انجمن نظارت بر پرندگان وحشی در آمریکا، اجازه خرید و فروش نمونه های اسیر شده از طبیعت را از کشورهایی که وضعیت نظارتی مناسبی داشته باشند صادر کرده است. هم اکنون جمعیت عظیمی از طوطی هایی که به آمریکا وارد میشوند در اسارت تکثیر شده اند. بیشتر این طوطی های تکثیر شده در اسارت از گونه هایی هستند که بومی استرالیا، آسیا و یا آفریقا هستند و ابتدا در آفریقای جنوبی، بلژیک یا هلند تکثیر شده اند.
تجارت غیر قانونی طوطی ها چگونه رخ میدهد؟
تجارت غیر قانونی طوطی ها شامل قاچاق (smuggling) و تحریف و پرونده سازی (falsification) در مدارک حمل و نقل است. اغلب این اتفاق در کشورهایی مانند استرالیا، برزیل یا مکزیک به شکل قاچاق محدود از مرزها و جعل مدارک و مجوزهای لازم برای انتقال این حیوانات است. طوطی ها همچنین به کشورهایی که دارای قوانین و محدودیت هایی مانند قرنطینه است قاچاق میشوند. در اواخر دهه 1980 به طور تخمینی، 50 هزار عدد پرنده که اغلب آنها طوطی بودند سالیانه به طور قاچاق وارد خاک ایالات متحده میشدند که اغلب از طریق مرز مشترک با مکزیک این اتفاق می افتاد. به نظر میرسد که قاچاق طوطی ها در مرز مشترک آمریکا و مکزیک همچنان یک معضل بزرگ به شمار میرود و بازرسان سرویس حیات وحش و ماهیان آمریکا تخمین میزنند که سالیانه 20 هزار پرنده به این کشور به طور غیر قانونی وارد میشوند.
آیا من میتوانم یک طوطی خانگی خریداری کننم بدون آنکه جمعیت حیات وحش آنها را در معرض خطر قرار دهم؟
برای افرادی که تمایل به نگهداری از طوطی ها دارند طوطی های تکثیر شده در اسارت بهترین گزینه از نظر سلامتی و دست آموز تر بودن نسبت به نمونه های مشابه اسیر شده از طبیعت هستند که عموما به صورت قانونی وارد کشور شده و خریداری آنها تاثیر منفی بر جمعیت وحشی آنان ندارد.