پولیوما ویروس
عامل اصلی یکی از شایع ترین بیماری های پرنگان قفسی و زینتی در سرتا سر دنیا ویروس پولیوما (Polyomavirus) است.
این ویروس به شدت واگیر دار است و تقریبا تمام خانواده بزرگ طوطی سانان را آلوده میکند.
پرنده های کم سن و جوجه ۱۴-۵۶ روزه معمولا اصلی ترین قربانیان این ویروس خطرناک هستند.
سرنوشت ۹۹% این جوجه ها مرگ است.طوطی های جوان تر شانس زنده ماندن بیشتری دارند.
پرنده های بالغ به دلیل داشتن سیستم ایمنی قوی تر معمولا علیه ویروس آنتی بادی میسازند
و به ندرت دچار مشکل حادی میشوند.دوران نهفتگی ویروس پولیوما معمولا حدود ۲ هفته است.
پرندگان بالغ یا جوانی که علیه ویروس مقاوم میشوند اصلی ترین عامل گسترش و انتشار ویروس
بین پرنده های نوجوان و جوجه هستند.ویروس از طریق گرد پر های طوطی , مدفوع , بزاق دهان , غذا دادن والدین به جوجه ها و حتی از طریق هوا منتقل میشود.
علائم :
۱٫ورم در شکم طوطی
۲٫افسردگی
۳٫کم شدن اشتها
۴٫پف کردن و بی میل شدن طوطی
۵٫کم شدن وزن
۶٫تاخیر در خالی شدن چینه دان
۷٫استفراغ
۸٫اسهال
۹٫کم شدن آب بدن به خصوص در زیر پوست
۱۰٫مشکلات تنفسی
۱۱٫اختلال در کنترل عضلات و اختلالات عصبی
۱۲٫لرزش های عضلانی
۱۳٫تشنج و حمله های عصبی
۱۴٫فلج شدن و در نهایت مرگ
پرنده های خیلی جوان معمولا فرم فوق حاد بیماری دچار میشوند و بدون علامت های بالینی و ظاهری میمیرند.پرنده های پیر مبتلا به ویروس پولیوما مستعد ابتلا به انواع عفونت های باکتریایی و قارچی و ویروسی و … خواهند بود
پیشگیری :
۱٫قرنطینه کردن تمام پرنده ها قبل از انتقال به منزل یا سالن پرورش …
۲٫پاکسازی و ایزوله کردن سطوح و مکان هایی که با پرنده بیمار تماس داشته اند با موار اکسید کننده نظیر کلر , پرمنگنات پتاسیم و ….
توجه داشته باشید موادی نظیر الکل کمکی به از بین بردن ویروس نمیکنند
۳٫واکسینه کردن پرنده علیه ویروس(این واکسن معمولا در ایران موجود نیست)
۴٫آزمایش PCR
متاسفانه تا به امروز هیچ درمانی برای این بیماری شناخته نشده است و هر سال تعداد بسیار زیادی از انواع پرندگان قربانی ویروس پولیوما میشوند
پولیوما ویروس
سبب شناشی
این ویروس سبب بیشتر ضررهای اقتصادی برای پرورش دهندگان با جریگار است.
همچنین گزارش شده این ویروس تقریباً در همهٔ گونه های طوطی سانان بزرگ و گنجشگ سانان
سبب بیماری بالینی می شود. با جریگارهایی که از بیماری نجات پیدا می کنند
ممکن است دچار ضایعات پر شوند که به این حالت “پر ریزی فرانسوی” می گویند.
البته این وضعیت در اثر سیکروویروس طوطی سانان نیز ایجاد می شود.
انتقال
پولیوما ویروس ممکن است در مدفوع، گرد و غبار پرها و ترشحات دهان و بینی وجود داشته باشد.
این مواد آلوده ممکن است توسط پرندگان حساس استنشاق شده یا خورده شوند.
ویروس از طریق تخم پرندگان مبتلا به جوجه ها قابل انتقال است.
عفونت پنهان در با جریگارها رایج است و سبب انتشار ویروس می شود.
والدینی که از نظر بالینی طبیعی هستند میتوانند ویروس را به جوجه ها منتقل کنند
که بعضی از آنها تبدیل به ناقلین پنهان می شوند. در حال حاضر مدرکی حاکی از وجود عفونت پایدار
در طوطی سانان بزرگ تر وجود ندارد. با این حال برخی از طوطی سانان ممکن است
بدون نشان دادن علائم بالینی آلوده شوند و ویروس را قبل از حذف عفونت دفع نمایند.
بنابراین پرندگان مبتلا به عفونت تحت بالینی سبب
گسترش ویروس در پرنده فروشی ها و مکانهای پرورش پرنده می شوند.
علائم بالینی
در با جریگارهای تازه از تخم در آمده با سن زیر ۱۵ روز علائم شامل بزرگ شدن شکم
تأخیر در تخلیه چینه دان، خونریزی زیر جلدی، رشد گند، و غیر طبیعی بودن پرها است.
مرگ ناگهانی معمولاً دیده میشود.
میزان مرگ و میر گزارش شده از ۳۰ تا ۱۰۰ درصد در جوجههای تازه از تخم در آمده متفاوت است.
در با جریگارهای با سن بیشتر از ۱۵ روز علائم مشابه موارد فوق است
ولی میزان مرگ و میر بسیار پایین تر است. در جوجه هایی که به تازگی پر در آورده اند
پرهای پرواز اولیه غیر طبیعی بوده و در ناحیهٔ قاعده دچار شکستگی می شوند
و پرنده قادر به پرواز نخواهد بود. جوجه طوطی ها به شدت به پولیوما ویروس حساس هستند
و احتمال بروز علائم بالینی وجود دارد. علائم بالینی معمولاً در زمان جدا شدن از مادر ایجاد می شود اما ممکن است در هر زمان بین ۱۴ تا ۱۵۰ روزگی به وجود آیند.
بیماری بالینی پولیوماویروس طوطی سانان
مرگ ناگهانی زیاد اتفاق میافتد و پرندگانی که علائم بالینی را نشان می دهند معمولاً طی ۱۲ تا ۴۸ ساعت تلف می شوند. علائم شامل اسهال، تأخیر در تخلیه چینه دان، بی حالی، بی اشتهائی، خونریزی منتشر، تکرر ادرار و فلجی ناقص یا کامل است. در صورتی که سیستم ایمنی تضعیف نشده باشد، در پرندگان بالغ علائم بالینی به صورت خفیف دیده می شود. این پرندگان گاهاً بدون علائم بالینی هستند و در نهایت ویروس حذف خواهد شد. ولی این پرندگان در دورهٔ قبل از بهبودی ویروس را دفع می کنند و می توانند به عنوان یک منبع آلودگی محیط در نظر گرفته شوند.
تشخیص
تغییرات پاتولوژیک کلی شامل آب آوردگی پریکارد، بزرگ شدن قلب، رنگ پریدگی کلیه، آسیت، بزرگ شدگی کبد، بزرگ شدگی طحال، خونریزی منتشر در زیر جلد، روده، عضلهٔ قلب و سطح سروزی است. یافته های هستیوپاتولوژیک از جمله بزرگ شدن هستهٔ سلول ها همراه با اجسام گنجیدگی بازوفیلیک داخل هسته ای در کلیه، کبد، طحال، قلب یا فولیکول های پرها نشان دهندهٔ وجود آلودگی با پولیو ماویروس است.
تشخیص قطعی نیازمند شناسایی آنتی ژن ویروس با استفاده از آنتی بادیهای اختصاصی ویروس یا شناسایی اسید نوکلئیک های ویروس با استفاده از پراب دیانای اختصاصی ویروس میباشند. پراب دیان ای برای شناسایی پولیوما ویروس بر روی نمونه های بافت های آلوده، سو آب کلواک و مدفوع تازه قابل انجام است. در پرندگانی که هنگام انجام این تست ویروس را دفع نمی کنند، نتایج منفی کاذب بدست می آید.
درمان و بیماری بالینی پولیوماویروس طوطی سانان
درمان های حمایتی مذکور در مورد بیماری پر و منقار طوطی سانان، در این بیماری نیز صدق می کند.
پیشگیری و بیماری بالینی پولیوماویروس طوطی سانان
نکتهٔ کلیدی همهٔ پرندگان تازه وارد را به مدت ۳۰ روز قبل از ورود به محل نگهداری قرنطینه نمائید. همچنین بر روی همهٔ پرندگان تازه وارد قبل از ورود به محل نگهداری تست پراب دیانای انجام شود و پرندگانی که تست آنها مثبت می شود باید جدا گردند. با جریگارها در نزدیکی جوجه طوطیهای غیر واکسینه نگهداری نشوند.
جوجه های مختلف نباید در یک محل نگهداری شوند. ضدعفونی با محلول کلر دار (۵۰ میلی لیتر در هر لیتر آب) یا تماس طولانی با ترکیبات ید دار سبب غیر فعال شدن ویروس می شود. واکسیناسیون، ایمنی مؤثری ایجاد می کند. این واکسن به صورت زیر جلدی تجویز میگردد. در محل تزریق واکنش ملایمی ممکن است به وجود آید که طی ۳ تا ۶ هفته بعد از تزریق بر طرف می شود. دستورالعمل شرکت تولید کنندهٔ واکسن رعایت شود.